Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, eski Avustralya Başbakanı Scott Morrison’ı Çin ile “nükleer çatışmayı” kışkırtmakla suçladı.
Tayland’da yapılacak Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) tepesi öncesi konuşan Macron, denizaltı muahedesi ile Avustralya’nın “özgürlük ve egemenlik” elde etmesine destek olduklarını belirtti.
Macron, sanayi alanında Avustralya’da denizaltı filosu üretimi yapılmasına yardımcı olacak bir iş birliği sağladıklarına dikkati çekti.
Söz konusu iş birliğinin Avustralya’ya egemenlik sağladığını vurgulayan Macron, denizaltı filosunun Avustralya’nın elinde bulunacağını ve nükleer güç içermeyeceği için Çin’e herhangi bir tehdit olmayacağını aktardı.
Macron, Morrison döneminde, şimdiki hükümetin tercihlerinin aksine politikalar izlenerek Çin ile nükleer çatışma riski oluşturacak tercihler yapıldığını hatırlattı. Morrison’ı bu tercihi sebebiyle suçlayan Macron, o periyotta Avustralya’nın kendi bünyesinde üretim ve bakım yapamayacağı bir denizaltı filosu kurmaya çalıştığına işaret etti.
Cumhurbaşkanı Macron’un sözleri, Avustralya Başbakanı Anthony Albanese ile Endonezya’da yapılan G20 zirvesi kapsamındaki görüşmesinin ardından geldi.
Öte yandan, Fransız basınına göre, Macron, Bangkok’ta yaptığı açıklamada, Avustralya’yla konvansiyonel denizaltı satışına ait iş birliği teklifinin hala masada olduğunu söyledi.
Macron, Avustralyalıların şu an için bu bahisteki stratejilerini değiştirmeye karar vermediğine dikkat çekerek, bu basamakta Canberra idaresinin önünde iki seçenek bulunduğunu, bunların denizaltıları kendi üretmesi yahut nükleer denizaltılara yönelmesi olduğunu tabir etti.
Dışarıya nükleer denizaltı satmayacaklarını, bunun konvansiyonelle sonlu olacağını belirten Macron, “Böyle bir stratejimiz hiçbir zaman olmadı.” sözünü kullandı.
Macron, Fransa’nın Avustralya’ya sunduğu tahlilin bu ülkenin hürriyet ve egemenliğini garanti ettiğini savundu.
Avustralya, ABD ve İngiltere ortasındaki AUKUS anlaşması
Avustralya, 2016’da Fransız Naval Group ile imzaladığı 12 geleneksel dizel elektrikli denizaltının yapımını öngören 90 milyar Avustralya doları (yaklaşık 67,5 milyar ABD doları) tutarındaki sözleşmeyi Eylül 2021’de iptal etmiş, İngiltere ve ABD ile AUKUS olarak bilinen savunma muahedesini imzalamıştı.
Sözleşmenin iptali Fransa ile Avustralya ortasında krize yol açmış, Fransa AUKUS’a tepki olarak Canberra ve Washington büyükelçilerini geri çekmişti.
Dönemin Avustralya Başbakanı Scott Morrison, anlaşmanın iptali hakkında Avustralya’nın Fransa’yı önceden bilgilendirdiğini belirtmişti. Macron ise Morrison’un palavra söylediğini argüman etmişti.
Macron ile Morrison’ın farklı mecralar vasıtasıyla dolaylı olarak birbirine cevap verdikleri “söz düellosu”, ulusal ve uluslararası medyalara yansımıştı.
Avustralya hükumetinin, geçen yıl 12 geleneksel dizel elektrikli denizaltının yapımı için 90 milyar dolarlık sözleşmeyi feshetmesinin ardından, birkaç hafta önce Fransız gemi inşa şirketi Naval Group’a 835 milyon dolar tazminat ödeyeceği açıklanmıştı.
Paris’te 1 Temmuz’da bir ortaya gelen Macron ve Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, AUKUS mutabakatının gerdiği alakaları düzeltmek üzere “iki ülke ilişkilerinde yeni bir sayfa açma isteklerini” açıklamıştı.???????
